Cử động thai (Thai máy) là từ dùng để mô tả những cử động của thai trong bụng mẹ như: thai đạp, tay chân cử động, xoay trở mình, cuộn tròn mà mẹ có thể cảm nhận được. Điều đó không chỉ mang lại cảm xúc đặc biệt giúp mẹ cảm nhận rõ sự tồn tại của em bé, các cử động thai cũng là dấu hiệu cho thấy thai nhi đang phát triển bình thường. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thêm thông tin để giúp mẹ bầu hiểu rõ hơn về cách theo dõi cử động thai và các dấu hiệu bất thường mà người mẹ có thể phát hiện thông qua việc đếm cử động thai.
1. Tại sao cần quan tâm đến cử động thai?
Cử động thai là biểu hiện tình trạng sức khỏe của thai nhi mà mẹ có thể cảm nhận được và tự đếm được tại nhà. Việc theo dõi cử động thai là rất cần thiết, không tốn kém và cách thực hiện vô cùng đơn giản. Đây là trải nghiệm đầu tiên của mẹ về sự có mặt của một cơ thể khác đang phát triển từng ngày trong chính cơ thể mình.
Việc theo dõi này giúp người mẹ theo dõi tình trạng của thai từ đó phát hiện kịp thời các bất thường như thấy thai máy ít, đếm số lần cử động thai giảm. Những dấu hiệu này đang báo động tình trạng sức khỏe kém của thai nhi, khi đó mẹ bầu cần đến bệnh viện ngay để được nhân viên y tế kiểm tra và xử trí kịp thời.
2.Thời điểm bắt đầu cảm nhận thai máy
Cảm nhận về thai máy ở mỗi mẹ bầu là khác nhau, có những mẹ cảm nhận như tôm búng, cá quẫy, bướm bay. Nhưng cũng có một số mẹ lại có cảm giác như có gì đó đang sôi lục bục trong bụng. Do đó cách nhận biết thai máy bình thường dựa vào những giai đoạn sau:
Giai đoạn thai khoảng 7-8 tuần, vào giai đoạn này các cử động thai đã có, nhưng các cử động đó quá nhẹ nên mẹ chưa cảm nhận được.
Giai đoạn thai được 16-22 tuần, ở giai đoạn này các dấu hiệu thai máy bắt đầu biểu hiện rõ hơn như: cái đạp, quẫy hay vươn vai của thai.
Giai đoạn thai 30-38 tuần: là giai đoạn cảm nhận được thai máy rõ ràng nhất với các cử động như: đạp, xoay trở mình, vặn người.
Thông thường mẹ bầu sẽ cảm nhận được cử động thai vào tuần thứ 18 đến tuần thứ 20 của thai kỳ. Nếu mang thai lần đầu, bạn sẽ cảm nhận dấu hiệu thai máy ở các tuần thai trễ hơn (khoảng tuần thứ 22). Tuy nhiên, việc nhận biết dấu hiệu thai máy của người mẹ còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: độ dày của thành bụng, vị trí bám của bánh nhau trong tử cung.
3. Cách đếm cử động thai và phát hiện dấu hiệu bất thường
Nên theo dõi cử động thai bắt đầu từ tuần thứ 28 của thai kỳ, thực hiện các bước sau:
Bước 1: Chọn thời điểm đếm cử động thai: chú ý những khoảng thời gian em bé cử động nhiều nhất trong ngày, thời điểm đếm cử động thai trong những khung giờ cố định (sáng, trưa, chiều hoặc tối) và tốt nhất là sau mỗi bữa ăn của mẹ. Mỗi ngày nên thực hiện việc đếm cử động thai 2 đến 3 lần.
Bước 2: nên đi tiểu trước khi đếm cử động thai. Chọn tư thế thoải mái nhất, nằm hoặc ngồi và kê chân tự do.
Bước 3: chuẩn bị giấy bút hoặc mở app theo dõi cử động thai và ghi lại giờ bắt đầu đếm cử động thai.
Bước 4: đặt tay lên bụng để cảm nhận, đếm và ghi lại số cử động thai. Khi đếm được 4 cử động thai trong 1 giờ hoặc 10 cử động thai trong 2 giờ thì dừng lại. Đây là dấu hiệu cử động thai bình thường, mẹ bầu có thể yên tâm theo dõi thai kỳ và tiếp tục đếm cử động thai hàng ngày.
Nếu trong 1 giờ đếm được < 4 cử động thai thì tiếp tục đếm thêm 1 giờ nữa. Nếu trong 2 giờ đếm được < 10 cử động thai là dấu hiệu bất thường, vì vậy mẹ bầu cần liên hệ với cơ sở y tế để được hướng dẫn.
Tần suất thai máy phụ thuộc vào nhịp sinh học của từng bé, vì vậy mẹ bầu khi đếm cử động thai cần làm theo các hướng dẫn ở trên. Nếu bạn đếm cử động thai ở thời điểm ngẫu nhiên bất kỳ thì có thể trùng với thời gian bé đang ngủ, như vậy sẽ không chính xác.
4. Khi nào cần liên hệ với cơ sở y tế?
Khi có một trong những dấu hiệu sau mẹ bầu nên liên hệ với cơ sở y tế để được hướng dẫn, thăm khám và kiểm tra:
Khi đếm được ít hơn 10 cử động thai trong vòng 02 giờ.
Thấy thai ít cử động hơn so với mọi ngày vào cùng một thời điểm.
Cảm nhận thai cử động quá nhiều, mẹ bầu cảm thấy lo lắng.
Ngoài ra, khi mẹ bầu thấy có bất cứ dấu hiệu nào bất thường như: ra huyết, ra nước âm đạo, đau bụng từng cơn, …
Theo dõi cử động thai là cách đơn giản để mẹ bầu có thể tự theo dõi sức khỏe của thai, đặc biệt là ở những tháng cuối của thai kỳ. Việc theo dõi cử động thai giúp mẹ bầu phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường của thai và liên hệ với cơ sở y tế kịp thời. Hy vọng những thông tin trên giúp các mẹ bầu hiểu được tầm quan trọng của việc đếm cử động thai, đặt biệt là các mẹ mang thai con đầu lòng.
Bệnh viện Mỹ Đức