1000 ngày đầu đời của một đứa trẻ tính từ khi thụ thai cho đến khi trẻ hai tuổi. Đây là giai đoạn quan trọng để bạn đầu tư tốt nhất cho sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ. Để có được khởi đầu tốt nhất cho con mình, bạn nên ăn uống đầy đủ và phù hợp theo từng giai đoạn mang thai. Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau đây!
1. Tầm quan trọng của việc có thực đơn phù hợp cho bà bầu theo từng giai đoạn thai kỳ
Khi mang thai nhu cầu về năng lượng và các chất dinh dưỡng cao hơn so với mức bình thường, ngoài nhu cầu cho các hoạt động của cơ thể còn thêm nhu cầu cho sự biến đổi về chuyển hóa và tăng cân để phù hợp với sự phát triển của thai nhi. Nếu thừa dinh dưỡng trong giai đoạn này cũng dẫn tới các vấn đề về bệnh lý sau sinh. Ngược lại, nếu chế độ ăn thiếu về số lượng và chất lượng, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai như: suy dinh dưỡng bào thai, bé sinh nhẹ cân,…
Tùy theo từng giai đoạn thai kỳ, nhu cầu dinh dưỡng cũng khác nhau. Nhu cầu năng lượng ở phụ nữ trưởng thành khoảng 1760 – 2050 kcal/ ngày, tùy theo tình trạng dinh dưỡng, sức khỏe, bệnh lý, mức độ hoạt động thể lực. Theo Viện Dinh dưỡng – Bộ Y tế năm 2016:
- Phụ nữ mang thai 3 tháng đầu: thêm 50 kcal/ngày
- Phụ nữ mang thai 3 tháng giữa: thêm 250 kcal/ngày.
- Phụ nữ mang thai 3 tháng cuối: thêm 450 kcal/ngày
2. Tam cá nguyệt thứ 1 (3 tháng đầu)
Ở giai đoạn này, thai nhi đang hình thành các cơ quan và các bộ phận quan trọng: tế bào thần kinh, đôi mắt, tim, gan, hệ tiêu hóa,… Mẹ thiếu dinh dưỡng 3 tháng đầu có thể dẫn đến giảm đề kháng, tăng nhiễm khuẩn và tăng dị tật bẩm sinh ở trẻ (sứt môi hở hàm ếch, tim bẩm sinh). Do đó, thực đơn hàng ngày của bạn không cần chú trọng tăng cường năng lượng mà thay vào đó nên ăn uống đủ bữa, bổ sung thêm thực phẩm giàu đạm như trứng, sữa, thịt, để đảm bảo cung cấp đủ protein và các chất dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi.
3. Tam cá nguyệt thứ 2 (3 tháng giữa)
Giai đoạn 3 tháng giữa của thai kỳ là thời điểm phát triển về khung xương và chiều cao của thai nhi. Bạn nên ăn thực phẩm giàu canxi, sắt, kẽm, vitamin C như: tôm, cua, trứng, sữa, các loại rau lá màu xanh đậm,… để hỗ trợ tối ưu cho sự phát triển của thai nhi.
4. Tam cá nguyệt thứ 3 (3 tháng cuối)
Giai đoạn 3 tháng cuối của thai kỳ là thời điểm thai nhi tăng trưởng nhanh nhất. Bạn nên ăn thực phẩm giàu sắt và protein phòng ngừa trường hợp thiếu máu và hỗ trợ hệ tuần hoàn của mẹ và bé. Bổ sung thêm canxi ngăn chặn loãng xương, chuột rút ở mẹ và thiếu canxi của bé, đồng thời giúp bé phát triển tốt xương và răng chắc khỏe. Ngoài ra, đừng quên bổ sung đủ nước, khoảng 2-3 lít mỗi ngày, để hỗ trợ các chức năng cơ thể.
5. Các lưu ý đặc biệt và thực phẩm nên tránh
Thực phẩm cay và béo: có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa như ợ nóng, khó tiêu và thậm chí làm tăng nguy cơ viêm dạ dày.
Đồ uống có gas và cafein: có thể ảnh hưởng xấu đến giấc ngủ và sức khỏe tim mạch của mẹ bầu. Chúng cũng có thể làm tăng nguy cơ bị táo bón và tiểu đường thai kỳ.
Uống rượu bia: gây hại nghiêm trọng cho sự phát triển của thai nhi và có thể dẫn đến các dị tật bẩm sinh, bạn nên tuyệt đối tránh sử dụng trong suốt thai kỳ.
Thức ăn nhanh, nhiều dầu: thường thiếu dinh dưỡng và có thể dẫn đến tăng cân không kiểm soát, tăng nguy cơ mắc các vấn đề về tiêu hóa và tim mạch.
Thực phẩm không đảm bảo vệ sinh ATTP
Các thực phẩm sống như: cá sống, trứng sống, thịt sống,.. là môi trường để các vi khuẩn và ký sinh trùng phát triển. Ngoài khả năng tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm, những vi khuẩn có thể là tác nhân đe dọa sức khỏe thai nhi, có thể dẫn đến thai chết lưu hoặc các bệnh thần kinh nghiêm trọng.
Bài viết trên đây hy vọng đã cung cấp thêm cho bạn thêm thông tin về những chất dinh dưỡng cần thiết và mức năng lượng hợp lý cần bổ sung trong thc đơn hàng ngày theo từng giai đoạn mang thai, để phù hợp sự phát triển của thai nhi qua các tuần tuổi trong bụng mẹ. Dinh dưỡng cho bà bầu hợp lý, khoa học là một phần không thể thiếu cho các mẹ có thể yên tâm đón con chào đời khỏe mạnh.
Bệnh viện Mỹ Đức