Vitamin và khoáng chất có vai trò rất quan trọng trong thai kỳ, một chế độ ăn uống lành mạnh, đa dạng trong thai kỳ sẽ giúp đảm bảo cung cấp đủ vitamin và khoáng chất. Tuy nhiên, có một số vitamin và khoáng chất cần bổ sung thêm ngoài chế độ ăn. Cách bổ sung vitamin và khoáng chất trong thai kỳ như thế nào để mang lại hiệu quả tốt nhất là câu hỏi được rất nhiều mẹ bầu quan tâm. Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu ở bài viết dưới đây nhé!

1. Tầm quan trọng của sắt, canxi và acid folic trong thai kỳ

Sắt đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành hồng cầu và cấu tạo nên enzym hệ miễn dịch, tham gia vận chuyển oxy cho cơ thể mẹ và thai nhi. Theo Viện dinh dưỡng quốc gia, trong thai kỳ thể tích máu của người mẹ tăng 50%. Vì vậy, nhu cầu cần chất sắt trong thai kỳ của mẹ bầu là rất cao. Và việc bổ sung chất sắt trong thai kỳ là điều vô cùng quan trọng và cần thiết. Việc bổ sung sắt đúng cách giúp tăng cường đề kháng cơ thể, tạo cảm giác ngon miệng và hạn chế tình trạng ốm nghén tốt hơn, tăng cường sức khỏe của thai nhi và thiết lập cho trẻ sơ sinh lượng dinh dưỡng dự trữ trong những tháng đầu đời sau sinh. Thiếu sắt sẽ làm tăng nguy cơ sinh non, nhiễm trùng hậu sản, băng huyết sau sinh, suy nhược cơ thể… Còn đối với thai nhi, việc thiếu máu, thiếu sắt là yếu tố nguy cơ của suy dinh dưỡng bào thai, non tháng, nhẹ cân, ảnh hưởng đến sự phát triển thể lực và trí tuệ của trẻ sau này.

Canxi đóng vai trò rất quan trọng trong việc hình thành xương và răng cho thai. Nếu mẹ bầu bị thiếu canxi và không được bổ sung đầy đủ, thai nhi sẽ mắc một số bệnh như còi xương bẩm sinh, chậm phát triển, xương hình thành dị dạng. Thiếu canxi còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người mẹ như: hay gặp phải các triệu chứng tê bì chân tay, mệt mỏi, mất ngủ, chuột rút.

Ngoài sắt và canxi, việc bổ sung acid folic cũng rất cần thiết. Acid folic là một vitamin nhóm B tan trong nước, cần thiết cho quá trình tổng hợp DNA và có vai trò quan trọng trong quá trình phân chia, phát triển tế bào. Nên việc bổ sung đủ acid folic rất quan trọng trong thời gian trước khi mang thai và đầu thai kỳ vì nó có thể làm giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh.

2. Mẹ bầu nên bổ sung sắt, canxi và acid folic liều dùng bao nhiêu là đủ?

Khi bổ sung vitamin và khoáng chất cần có liều lượng cụ thể. Bổ sung quá liều có thể gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của người mẹ và thai nhi. Sau đây là liều dùng được khuyến cáo mẹ bầu có thể tham khảo:

Sắt  

Nhu cầu về sắt tăng lên trong thai kỳ do lượng hồng cầu tăng để đáp ứng cho sự phát triển của thai nhi. Nhu cầu về sắt thấp nhất ở 3 tháng đầu và cao nhất ở 3 tháng cuối thai kỳ.

Theo khuyến cáo Tổ chức y tế thế giới, khi bắt đầu mang thai người mẹ nên bổ sung sắt mỗi ngày, uống kéo dài tới suốt khoảng thời gian cho con bú. Liều bổ sung là 60mg sắt/ ngày. Ngoài ra, mẹ bầu cũng nên ăn các thực phẩm chứa nhiều sắt như: rau xanh đậm, đậu, đậu phộng, trứng và thịt đỏ. Cơ thể dễ dàng hấp thụ chất sắt ở chế độ ăn từ động vật hơn là từ thực vật.

Những mẹ bầu bị thiếu máu cần sử dụng liều theo chỉ định của bác sĩ.

Chất sắt giúp hạn chế tình trạng thiếu máu của mẹ bầu và thai nhi.

Canxi

Nhu cầu canxi tăng lên trong thai kỳ, mẹ bầu mỗi ngày cần bổ sung 1000 – 1300mg canxi. Nhu cầu canxi cao nhất ở 3 tháng cuối thai kỳ.

Ngoài ra, bà mẹ cần bổ sung canxi bằng cách ăn uống các thực phẩm chứa nhiều canxi như sữa, phomai, sữa chua, đậu, đậu hũ, các loại hạt, tôm, cua, cá, sò và các loại rau (bắp cải, cần tây, cải xoăn,…)

Canxi là một loại khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của thai nhi

Acid folic

Folate là dẫn xuất của acid folic, thực phẩm chứa folate tự nhiên như rau lá xanh, trái cây, bánh mì, khoai tây, các loại đậu.Thiếu folate có thể do chế độ ăn không cung cấp đủ hoặc do kém hấp thu. Do đó, cần bổ sung acid folic mỗi ngày.

Theo khuyến cáo để giảm nguy cơ xuất hiện dị tật ống thần kinh, trước khi mang thai 3 tháng, ngoài chế độ ăn phụ nữ cần bổ sung thêm viên uống acid folic 400mcg/ngày và bổ sung liên tục, tối thiểu đến tuần thứ 12 của thai kỳ.

3. Một số lưu ý khi bổ sung sắt, canxi và acid folic trong thai kỳ

Dưới đây là một số lưu ý khi bổ sung vitamin và khoáng chất để các mẹ cùng tham khảo:

Sắt

Dạ dày trống giúp tối đa hóa sự hấp thụ sắt. Do đó, nên bổ sung sắt lúc đói, tốt nhất là 1 giờ trước bữa ăn hoặc 2 giờ sau bữa ăn. Để giúp tăng cường hấp thụ sắt, mẹ bầu có thể uống cùng thời điểm với các loại nước uống giàu vitamin C như: cam, chanh,… không nên sử dụng sữa, trà, cà phê hay thuốc bổ sung canxi cùng thời điểm uống thuốc sắt vì chúng có thể cản trở quá trình hấp thu sắt.

Táo bón là tác dụng phụ thường gặp nhất khi bổ sung sắt trong thai kỳ. Để hạn chế tình trạng này, mẹ bầu nên ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ và uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày, tập thể dục đều đặn với các bài tập phù hợp cho thai kỳ.

Canxi

Để canxi được dễ dàng hấp thu vào cơ thể nhất, mẹ bầu nên uống vào thời điểm sau ăn sáng. Không nên uống canxi vào buổi chiều hoặc buổi tối vì canxi dễ bị lắng đọng và có khả năng tích tụ lại, hình thành canxi oxalat làm tăng nguy cơ gây ra các bệnh lý khác như sỏi thận, sỏi tiết niệu.

Khi bổ sung canxi, mẹ bầu lưu ý không nên uống cùng lúc với thuốc sắt và những thực phẩm như chocolate, trà, ca cao. Bởi vì những tương tác xảy ra có thể sẽ làm giảm hấp thu canxi.

Acid folic

Mẹ bầu nên uống sau bữa ăn 30 phút, kèm với nước lọc. Cũng có thể uống vào buổi tối trước khi đi ngủ 2 tiếng. Không nên uống chung acid folic với trà, đồ uống có gas, caffein hay rượu hoặc các loại đồ uống có cồn.

Acid Folic là dưỡng chất an toàn. Tuy nhiên, uống quá liều Acid Folic dẫn đến bồn chồn, có thể gây mất ngủ.

Trong suốt thai kỳ, việc bổ sung sắt, canxi, acid folic cần được duy trì liên tục bên cạnh chế độ ăn cân bằng dinh dưỡng. Tuy nhiên, mẹ bầu cần lựa chọn các sản phẩm vitamin và khoáng chất theo hướng dẫn của Bác sĩ và cần khám thai định kỳ để được tư vấn và hướng dẫn liều lượng phù hợp với tình trạng sức khỏe và từng giai đoạn phát triển của thai nhi, tránh các tác dụng phụ không mong muốn có thể xảy ra. Hy vọng với bài viết trên giúp cho mẹ bầu có những thông tin hữu ích khi bổ sung sắt, canxi và acid folic trong thai kỳ.