Mang thai là một hành trình đặc biệt mà cơ thể người phụ nữ phải trải qua nhiều thay đổi. Một trong những thay đổi quan trọng nhất là sự thay đổi hormone – nội tiết tố trong cơ thể. Hãy cùng tìm hiểu sự thay đổi hormone trong thai kỳ có ảnh hưởng đến cơ thể của các mẹ bầu như thế nào?
1. Sự thay đổi hormone và vai trò của chúng trong thai kỳ.
Mang thai sẽ làm cơ thể người phụ nữ thay đổi rất nhiều về ngoại hình bên ngoài lẫn các hệ thống cơ quan bên trong, sự khác biệt này chủ yếu là do sự thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể khi bắt đầu có thai:
HCG (Human Chorionic Gonadotropin): là một loại hormone xuất hiện rất sớm chỉ vài ngày sau khi thụ thai. Hormone này cũng là nguyên nhân khiến nhiều mẹ bầu cảm thấy buồn nôn và nôn. Tuy nhiên triệu chứng này thường giảm dần sau 3 tháng đầu của thai kỳ.
Progesterone và estrogen: là hai hormone quan trọng của thai kỳ.
Progesterone: giúp lớp niêm mạc tử cung phát triển, ngăn chặn các cơn co tử cung trong quá trình mang thai. Hơn nữa, hormone này còn hỗ trợ phát triển tuyến vú trong suốt thai kỳ, và có vai trò tạo sữa sau sinh.
Estrogen: giúp tăng cường lưu thông máu, góp phần quan trọng để nuôi dưỡng thai nhi và giảm nguy cơ sẩy thai. Đồng thời estrogen cũng thúc đẩy sự tăng trưởng của mô tuyến vú, phát triển các ống dẫn sữa và làm vú trở nên lớn hơn.
Hormone relaxin: được sản xuất bởi buồng trứng và nhau thai có tác dụng làm giãn các dây chằng trong xương chậu và làm mềm cổ tử cung để chuẩn bị cho việc sinh nở.
Oxytocin: Nồng độ bắt đầu tăng từ tuần thứ 20 của thai kỳ, sau đó tăng dần đến tuần 30 và ổn định ở từ tuần 34 cho đến khi sinh, đóng vai trò quan trọng trong việc co thắt tử cung khi chuyển dạ và kích thích tiết sữa sau sinh. Oxytocin còn được gọi là “hormone tình yêu” vì giúp gắn kết tình cảm mẹ và con.
Prolactin: giúp chuẩn bị và duy trì việc sản xuất sữa sau sinh, đảm bảo rằng bạn có đủ sữa cho bé yêu của mình.
2. Hormone ảnh hưởng đến cơ thể mẹ bầu như thế nào?
Sự thay đổi hormone có thể gây ra nhiều ảnh hưởng khác nhau đến cơ thể mẹ bầu:
Hệ tiêu hóa: 70% phụ nữ mang thai đều trải qua cảm giác nôn, buồn nôn, tăng cảm giác thèm ăn và cảm giác khát trong khi mang thai do sự gia tăng của hormone hCG và progesterone.
Tâm trạng: Sự dao động của hormone có thể dẫn đến những thay đổi về tâm lý, lo âu hoặc trầm cảm hoặc rối loạn hành vi.
Da: thay đổi nồng độ estrogen và progesterone có thể dẫn đến những thay đổi sắc tố ở da, gây nám hoặc mụn trứng cá, hoặc xuất hiện những vết rạn da.
Hệ tuần hoàn: Lượng máu tăng lên dẫn đến giãn tĩnh mạch, phù nề gây cảm giác mệt mỏi.
Hệ tiết niệu: mẹ bầu có thể phải đi tiểu nhiều hơn vì thận nhận được nhiều máu hơn, và niệu quản có thể bị giãn do tác động của progesterone.
Hệ hô hấp: mẹ bầu sẽ thở nhanh hơn để cung cấp đủ oxy cho cả mẹ và bé.
Thay đổi của xương: dưới tác động của hormone Relaxin và Estrogen các dây chằng vùng chậu bị giãn ra, khung xương chậu giãn nở, các khớp xương lỏng lẻo.
3. Một số vấn đề liên quan đến hormone thai kỳ
Tiểu đường thai kỳ: Sự thay đổi hormone có thể ảnh hưởng đến việc điều chỉnh đường huyết của bạn.
Suy giáp hoặc cường giáp: Mất cân bằng hormone tuyến giáp có thể gây biến chứng cho cả mẹ và thai nhi.
Tiền sản giật: Một biến chứng nguy hiểm trong thai kỳ liên quan đến huyết áp và tổn thương cơ quan khác.
4. Bí quyết giúp cân bằng hormone trong thai kỳ
Để duy trì sự cân bằng hormone và giảm thiểu tác động tiêu cực, mẹ bầu cần chú ý những yếu tố sau:
Dinh dưỡng: Hãy ăn uống đủ chất, đặc biệt là các thực phẩm giàu protein và khoáng chất như: thịt, cá, trứng sữa, đậu và các sản phẩm từ sữa, các khoáng chất quan trọng như canxi, phomai, sữa chua,…..
Tập luyện: Tập thể dục nhẹ nhàng như yoga hoặc đi bộ giúp cải thiện lưu thông máu và giảm căng thẳng.
Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ đủ và chất lượng giúp cơ thể phục hồi và điều hòa hormone tốt hơn, hãy đảm bảo ngủ đủ từ 7-8 tiếng mỗi đêm, tạo môi trường phòng ngủ thoải mái, thoáng mát,…
Giảm stress: Thực hiện các kỹ thuật thư giãn như thiền hoặc hít thở sâu sẽ rất tốt cho cơ thể mẹ và bé.
Sự thay đổi hormone trong thai kỳ là một hành trình đầy thú vị và kỳ diệu. Việc hiểu rõ và thích nghi với những thay đổi này giúp mẹ bầu có một thai kỳ khỏe mạnh và tràn đầy niềm vui.
Bệnh viện Mỹ Đức