Thủy đậu và những điều phụ nữ mang thai cần quan tâm

Lịch sử bệnh

Thuỷ đậu được biết đến từ cách đây 3000 năm và là một đại hiểm hoạ thời bấy giờ.

Bệnh được chính thức được đẩy lùi từ năm 1980 nhờ thành quả của chương trình cách ly người bệnh và tiêm vắc-xin diện rộng của Tổ Chức Y tế Thế giới.

Tác nhân

Bệnh do virus variola gây ra.

Bệnh lây truyền từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp hoặc qua giọt bắn nước bọt.

Mức độ nguy hiểm

Bệnh thuỷ đậu có thể gây biến chứng nặng, dẫn đến tử vong 30% trường hợp không tiêm ngừa và 3% trường hợp có tiêm ngừa.

Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh thuỷ đậu.

Biểu hiện bệnh

Thời gian từ lúc nhiễm virus đến lúc phát bệnh thường khoảng 7 ngày.

Biểu hiện điển hình và thường gặp của thuỷ đậu là sốt và phát ban dạng bóng nước. Bệnh bắt đầu bằng sốt cao, nhức đầu, đau nhức cơ.

Sau 2-3 ngày, có thể phát ban dạng bóng nước. Bóng nước tồn tại đến 3-4 tuần, có thể để lại sẹo.

Cách dự phòng

Việc tiêm ngừa thuỷ đậu trước khi nhiễm hoặc trong vòng 4 ngày sau khi phơi nhiễm hoặc tiếp xúc với người bệnh có thể giảm mức độ nặng của bệnh.

Cách ly người bệnh thuỷ đậu là biện pháp dự phòng lây lan hiệu quả.

Có nên tiêm ngừa thuỷ đậu rộng rãi

Vắc-xin ngừa thuỷ đậu chứa virus vaccinia sống không được khuyến cáo sử dụng rộng rãi do vắc-xin có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong. Chỉ nên dùng cho những người có nguy cơ cao tiếp xúc hoặc đã tiếp xúc với bệnh.

Đối tượng cần tiêm vắc-xin thuỷ đậu

Khẩn cấp: tiêm vaccin cho tất cả đối tượng chưa được tiêm ngừa trong vòng 5 năm có một trong các yếu tố sau:

• Tiếp xúc trực tiếp với nguồn virus
• Tiếp xúc trực tiếp, ở chung nhà hoặc tiếp xúc khoảng cách gần (<2m) với người nhiễm thuỷ đậu trong thời gian ủ bệnh đến khi toàn bộ bóng nước lặn
• Trực tiếp chăm sóc, khám chữa, vận chuyển người bệnh
• Nhân viên xét nghiệm tiếp xúc với hàng loạt mẫu bệnh phẩm của người bệnh hoặc nghi ngờ bệnh thuỷ đậu
• Nhân viên tiếp xúc với quần áo, đồ đạc của người nhiễm thuỷ đậu.

Không khẩn cấp: tiêm ngừa cho người không nguy cơ phơi nhiễm có hiệu quả bảo vệ trong 5 năm. Nên tiêm nhắc lại nếu phơi nhiễm sau tiêm ngừa 10 năm hoặc sau 3 năm đối với người làm việc trong môi trường nguy cơ phơi nhiễm cao. Không tiêm vắc-xin trong trường hợp không khẩn cấp cho phụ nữ mang thai hoặc người bệnh suy giảm miễn dịch hoặc bệnh chàm hoặc bệnh lý da khác hoặc dị ứng với thành phần của thuốc.

Vắc-xin thuỷ đậu và thai kỳ

Vắc-xin thuỷ đậu không gây quái thai nhưng có thể gây sẩy thai, thai lưu, tử vong sơ sinh, nhiễm thuỷ đậu sơ sinh.

Phụ nữ nên ngừa thai tối thiểu 3 tháng sau tiêm thuỷ đậu. Lưu ý tiêm thuỷ đậu trong 3 tháng đầu thai kỳ không phải chỉ định chấm dứt thai kỳ, tuy nhiên cần tư vấn kỹ cho thai phụ về nguy cơ cho thai.

Bệnh thuỷ đậu và thai kỳ

Phụ nữ mang thai mắc bệnh thuỷ đậu có nhiều nguy cơ tử vong và bệnh lý cho mẹ và thai nhi.

Thuỷ đậu thể xuất huyết ảnh hưởng 25% phụ nữ mang thai không tiêm ngừa và 13% có tiêm ngừa. Hầu hết phụ nữ có biến chứng này sẽ tử vong.

Nhiễm thuỷ đậu trong thai kỳ gây tăng nguy cơ sinh non. 9% con của thai phụ nhiễm thuỷ đậu quanh ngày sinh 9-12 ngày sẽ mắc thuỷ đậu bẩm sinh, hầu hết gây tử vong sau sinh.

Bệnh viện Mỹ Đức